USAINAK eta Roque Dalton

 Santiagok usaina ostu didan sentsazioa dut; kalera irten eta zaporerik gabeko aireak inguratu banindu lez sentitzen naiz. Belar, lurrin eta gorputz usain bila nenbilela Roque Daltonekin egin dut topo.

Huelo a color de luto en esos días

Que las flores enferman por su precio

Cuando se muere a secas el que es pobre

Confiando en que ya pronto lloverá

...

Huelo a un animal que sólo yo conozco

Desfallecido sobre el terciopelo

Huelo a dibujo de niño fatal

A eternidad que nadie buscaría.

Roque Dalton Salvadorren jaio zen 1935ean. Txilen, Mexikon eta El Salvadorren hainbat ikasketa burutu zituen eta poesia sari ugari jaso zituen. Ideologiaz komunista,  politikan eta literaturan erabat murgildurik eman zituen haren bizitzaren urte gehienak. 1975ean erail zuten.

Orain urte batzuk deskubritu nuen idazlea da, lagun berezi baten bitartez. Txilen topo egin dut harekin ostera ere, Roquerekin esan nahi dut.

Nik usain berriak bahitu ditut, eta iraganeko batzuk gogoratu, aspaldiko partez.

Berdeak, gardenak. Grisak.

Jazmin usaina eta irribarre atsegina 

Ahotik ihesi.

Menda usaina atertu duenean

Lurraren usaina, hain neurea.

Mandarina usaina bazkalostean,

Esku artean jostari.

Izerdi usaina gizonaren begiradan

Metroan jesarririk, infernutik bueltan.

Sexu usaina ohe bazterrean

Gosaririk gabeko logela hutsik.

Odolezko usainak kolorerik gabeko aurpegietan

Antioju arrakalatuak eta AK-47 besoan,

Heriotzaren usaina du odolak.

Neskatoa, andrea: emakumea

Marrubi usaina, goxoa, mikatza: gorria.

Jaioberriaren gorputzak lilia iduri

Beldurrak ere badu usaina

Eta tristurak: garratza.

Eguzkiak mermelada freskoaren usaina du.

Neure usainaren bila nabil ni, 

Baina baten batek lapurtu dit;

Akaso neure moduko banpiroa izan da.

Así es, a pesar de que Santiago me robe olores, ya me encargo de rescatar nuevos, y recrear los olfateados..